Asbest Envanter Raporu
Asbest envanter raporu söküm öncesinde, sırasında ve sonrasında elde edilen girdileri ve çıktıları kaydetmek üzere yapılan önemli bir çalışmadır. Ortaya çıkan rapor ile uzmanlar yol haritası belirleyerek yapacakları izolasyon çalışmaları ile ilgili olarak fikir oluştururlar. Daha çok asbest kullanılmış fabrika, tekne, gemi veya binalardaki örneklerin alınması ve analiz edilmesi ilkesine dayanmaktadır. Yani bu mekanlardaki asbest örnekleri zarar seviyesini, zehirleme veya kanserojen etkilerini inceleyerek detaylı bir tetkik yapma konusudur.
Rapor sonucunda fabrikanın veya diğer amaçlarla kullanılan binaların hangi bölgesinde asbest bulunduğu, bu asbestin ne miktarda olduğu ve cinsi ile ilgili bilgiler elde edilir. Bazı durumlarda numunelerden elde edilen sonuç ile ortamda asbest bulunmadığı görülebilir. Bazı durumlarda ise bölgenin hızlı şekilde karantinaya alınıp söküm çalışmalarına başlanması zaruriyeti doğabilir. Yıkım kararı verilen binalarda bu rapor istenmekte ve asbest varlığı test edilmektedir. Varlığına rastlanırsa ilgili çalışmalar için yetkili firmalar ile işbirliği yapmak gerekir.
Sadece yıkım kararı verilen değil büyük oranda tadilat ihtiyacı olan binalarda da bu maddenin varlığı söz konusu olabileceği ve çalışma sırasında ortaya çıktığında zarar etkileri insan sağlığını tehlikeye sokabileceği için asbest envanter raporu istenmektedir. Belediyeler veya iş güvenliği uzmanları asbest raporunu isteyebilen kurum, kuruluş ve uzmanlar olarak göze çarpmaktadır.
Asbest Envanter Raporu Nasıl Alınır?
Asbest envanter raporu nasıl alınır konusunda bakanlık tarafından asbest ile ilgili faaliyetleri yürütmek üzere yetkilendirilmiş firmalarla istişare etmek faydalı olacaktır. Bu konuda gerekli lisansları alarak söküm, yıkım, taşıma, depolama ve yakım işlemleri konusunda sertifika sahibi firmalar bulunmaktadır. Bu çalışmaların kati bir suretle uzmanlarına yaptırılması gerekir. Asbest söküm uzmanı olarak bilinen ve bu alanda en yetkili kişi olarak nitelendirilen meslek grubuna itimat etmek en sağlıklı tercih olacaktır. Zaten yasal olarak da bu zorunluluk bulunmaktadır.
Yetkili firma ve bu firmada konumlandırılan uzman ile anlaşarak asbest numunesi alınacak yer bildirilir. Bu alan ister bir konut, ister apartman, ister gemi isterse fabrika olsun, uzman bu alandaki numuneleri alır ve analiz için laboratuara gönderir. Uzmanlar binanın veya fabrikanın hangi alanından asbest çıkabileceğini bilmektedirler. Bu alanlardan veya bölgelerden numuneler alınarak risk analizi de yapılmış olur. İleride yapılacak çalışmanın detayları da aslında bu ön çalışma ile yerine getirilmiş olur.
Bölgelerden elde edilen asbest örnekleri çok dikkatli bir şekilde taşınır. Analiz edilecek bölgeye nakledilerek detaylı analizi yapılmak üzere teslim edilir. Belirli bir süre sonra çıkan sonuca göre asbest envanter raporu oluşturulur ve isteyen kişilere, işletmelere veya amirlere iletilir. Genelde Çevre Danışmanlık firmaları bu alanda lisans sahibidir ve anlaşmalı oldukları laboratuarlar ile analizleri detaylı olarak elde ederler. Böylece binada, fabrikada veya gemide hangi oranda asbest olduğu belirlenmiş ve risk ortaya çıkmış olur.
Asbest Envanter Raporu Zorunlu mu?
Yıkım kararı verilmiş binalar için asbest envanter raporu zorunlu tutulmaktadır. Bu rapor olmadan sağlıklı bir yıkım gerçekleştirilemez. Çalışanların ve çevredeki insanların sağlığını tehlikeye atmamak için istenmektedir. Binaların yıkılması esnasında kontrolsüz bir şekilde ortaya çıkabilecek olan asbest öncelikle bölgede çalışanların, ikincil olarak ise çevredeki insanların ve canlıların sağlığını müthiş derecede tehlikeye sokabilir. Direkt olarak kanserojen etkisi bilinmektedir. Bu yüzden asbest envanter raporu almak bu tür binalar için zaruridir.
Ülkemizde bugüne kadar inşa edilmiş eski yapılarda çok büyük ihtimalle asbest kullanılmıştır. Sanayi çalışmalarında halen belirli sektörlerde yoğun olarak kullanılıyor olması, eskiden kullanılmış olması gerçeğini doğrulamaktadır. Bu yüzden eski tip binaların veya fabrikaların yıkımı sırasında ortaya asbest çıkması çok büyük ihtimalle gerçekleşir. Bu yıkımdan önce asbest envanter raporu elde edilerek binadaki asbest varlığı kayıt altına alınmış olur.
Binanın neresinde asbest olduğu ise tamamıyla asbest söküm uzmanı tarafından öngörülür. Büyük oranda alınan numunelerde asbeste rastlanmaktadır. Bu yüzden en sağlıklı yöntem envanter raporu istenmesi ve akabinde elde edilen sonuca göre yıkım esnasında uzmanlık gerektiren önlemler alınmalıdır. Çalışanların asbest söküm eğitimi alması ve yıkım sırasında kişisel koruyucu donanımları giymesi gerekir. İş sağlığı ve güvenliği uzmanları da çevre danışmanlık firmaları ile eşgüdümlü olarak asbest envanter raporuna göre işlem yapmakla yükümlüdür.